[ Pobierz całość w formacie PDF ]
bardziej zbli�a� si� do Boga. Ten typ duchowoSci repre- Dei dziS jeszcze otwiera w Polsce nowe szko�y i przed-
zentowa�a przede wszystkim teologia moralna ostatnich szkola w celu werbowania dzieci. Mam nadziej�, �e publi-
trzech wieków oraz ascetyka, jakiej naucza si� od czasów kacja niniejszej ksi��ki zach�ci odpowiednie w�adze do
OSwiecenia. Wspó�czesna psychologia podchodzi jednak interwencji.
doS� sceptycznie do tego rodzaju duchowoSci, twierdz�c,
i� grozi ona niebezpiecze�stwem wewn�trznego rozdarcia
cz�owieka. Ten, kto identyfikuje si� z idea�ami, cz�sto t�u-
mi w sobie to, co tym idea�om nie odpowiada. Powoduje
to wewn�trzne rozdarcie cz�owieka i jego chorob�. Psy-
chologia nie ma zastrze�e� wzgl�dem duchowoSci nieau-
torytarnej, jak� praktykowali staro�ytni mnisi, poniewa�
jest dla niej oczywiste, i� cz�owiek jedynie poprzez szczere
samopoznanie b�dzie móg� odkry� swoj� w�asn� wewn�-
trzn� prawd�.1
Sobór Watyka�ski II zapocz�tkowa� refleksj� nad za-
sadnoSci� wielu praktyk religijnych, które by�y dotych-
czas powszechnie akceptowane i wykonywane. Zach�ci�
równie� do odSwie�enia i dostosowania �ycia zakonnego
(patrz dekret Perfectae caritatis z 28 paxdziernika 1965
r.). Mimo to dzisiaj, 40 lat póxniej, niektóre katolickie in-
stytucje wyznaniowe nadal k�ad� wielki nacisk na osobi-
sty wysi�ek i Slepe pos�usze�stwo wobec prze�o�onych.
Przypadek Opus Dei pokazuje, jak bardzo takie praktyki
s� niebezpieczne. Takie idea�y, jak �ycie w modlitwie,
1
Wydawnictwo WAM, Kraków 2005, s. 7.
200
Aneks
REGULAMIN OPUS DEI1
Madryt, 14 lutego 1941 roku
Czym jest Opus Dei? Cele i Srodki
Art. 1
1. Opus Dei jest katolickim stowarzyszeniem m�-
czyzn i kobiet, którzy, �yj�c w Swiecie, poszukuj� dosko-
na�oSci chrzeScija�skiej poprzez uSwi�cenie codziennej
pracy. Przekonani, �e cz�owiek zosta� stworzony, aby pra-
cowa� (Rdz 2, 15), cz�onkowie Opus Dei, równie� ci,
którzy ciesz� si� wysokim statusem materialnym i spo-
�ecznym, zobowi�zani s� do pracy zawodowej.
2. Chc�c osi�ga� przyj�te przez organizacj� nadprzyro-
dzone cele, cz�onkowie s� zobowi�zani: dba� o swoje �y-
cie wewn�trzne, modli� si� i poSwi�ca� zgodnie ze statu-
tem i duchem zatwierdzonym przez KoSció� Rwi�ty oraz
spe�nia� swoje obowi�zki zawodowe i spo�eczne z jak naj-
wi�ksz� prawoSci�.
Kategorie cz�onków
Art. 2
1. S� trzy kategorie cz�onków Opus Dei: cz�onkowie
wpisani, supernumerariusze i numerariusze.
1
Cf. Jes�s Ynfante, Opus Dei, wydawnictwo Grijalbo-Mandadori, 1996.
203
2. Cz�onkowie wpisani zobowi�zuj� si� do prowadze- wiadamia o zgonie innych cz�onków organizacji. Ci
nia rachunku sumienia oraz do codziennej, pó�godzinnej ostatni odprawiaj� modlitwy za zmar�ego wed�ug w�a-
modlitwy. snego uznania.
3. Supernumerariusze zobowi�zuj� si� do pe�nej godzi-
ny modlitwy dziennie. Przychody i wydatki
4. Numerariusze, poza pe�n� godzin� modlitwy, odpo- Art. 10
wiedzialni s� za zarz�dzanie Opus Dei. 1. Przychody Opus Dei pochodz� z darowizn cz�onków
Art. 3 organizacji.
1. Pod �adnym pozorem cz�onkami Opus Dei nie mo- 2. Rada nie mo�e pobiera� �adnej sumy z tego kapita�u.
g� by� ksi�a diecezjalni, zakonnicy ani siostry zakonne. 3. Gdyby roczne wydatki okaza�y si� mniejsze od
2. Podobnie, w �adnym przypadku i pod �adnym pre- wp�ywów, nadwy�ka b�dzie podarowana Ordynariuszowi
tekstem do Opus Dei nie b�d� przyj�ci ci, którzy ucz�- Diecezji, gdzie Opus Dei ma swoj� siedzib�.
szczali do seminarium duchownego lub szko�y apostol- 4. Opus Dei nie mo�e otrzymywa� spadków ani
skiej albo ci, którzy przeszli przez zakony, w tym równie� pod �adnym pozorem posiada� fundacji lub nierucho-
postulanci i nowicjusze. moSci.
3. Niemniej jednak, cz�onkowie Opus Dei, którzy
odb�d� studia koScielne i zostan� wySwi�ceni na kap�a- Siedziba
nów nie przestaj� by� cz�onkami Dzie�a. Art. 11
Opus Dei ma tylko jedn� siedzib� narodow�.
Cia�a zarz�dzaj�ce
(Nast�puje 5 artyku�ów mówi�cych o Zgromadzeniu Pokora zbiorowa
zbieraj�cym si� co 9 lat w celu demokratycznego wyboru Art. 12
5 cz�onków Rady. Rada spotyka si� co 3 miesi�ce i zajmu- 1. G�ówn� i definitywn� cech� charakterystyczn� Opus
je si� kwestiami finansowymi oraz mszami w intencji Dei jest zbiorowa pokora jego cz�onków.
zmar�ych cz�onków). 2. Aby ta pokora nie ucierpia�a:
1. Zabronione jest publikowanie wszelkich pism
Modlitwy za zmar�ych i pogrzeby lub ksi��ek jako oficjalnych wydawnictw Opus
Art. 9 Dei.
1. Cz�onkowie Opus Dei spisuj� formalny testament. 2. Zabrania si� cz�onkom noszenia jakiegokolwiek
Nale�y im si� jedynie skromna trumna, bez ostentacji. znaku rozpoznawczego.
2. Prezes Rady zamawia zwyczajowe msze grego- 3. Radzi si� cz�onkom, aby nie mówi� o Opus Dei
ria�skie natychmiast po otrzymaniu zawiadomienia z osobami z zewn�trz, bo Dzie�o, jako nadprzyro-
o Smierci któregoS z cz�onków Dzie�a. JednoczeSnie po- dzone, musi pozosta� ciche i dyskretne.
204 205
Rozwi�zanie Stanowisko teologa Raimona Panikkara
Art. 13
Gdyby Opus Dei uleg�o rozwi�zaniu, dobra, które po- Raimon Panikar jest teologiem i filozofem katalo�skim
zosta�yby w jego posiadaniu, by�yby przekazane Biskupo- pochodzenia hinduskiego. Urodzi� si� w 1918 r. Napisa�
wi Diecezji, w której Opus Dei ma swoj� siedzib�. ponad 40 ksi��ek. Jest jedn� z osób, które zapocz�tkowa-
�y dialog mi�dzyreligijny. Wiele lat naucza� w Indiach
i Stanach Zjednoczonych. W m�odoSci nale�a� do Opus
Dei i by� jednym z pierwszych numerariuszy wySwi�co-
nych na ksi�dza.
List z 8 wrzeSnia 1986 r.1
Poproszono mnie o napisanie artyku�u na temat teologii
Opus Dei. Nie jest to zadanie �atwe. Przed autorem stoj� dwie
g�ówne trudnoSci, nie licz�c nawet uporczywego nadu�ywa-
nia s�owa teologia : teologia zabawy, pracy, polityki...
Po pierwsze wi�c oddali�em si� od Opus Dei ju� ponad
20 lat temu i nie wykluczam, �e od tamtych czasów
w Dziele mog�a si� dokona� ewolucja mySli teologicznej.
Nie mo�na wszystkiego robi� na raz, a Opus Dei w swo-
ich pocz�tkach zajmowa�o si� w�aSnie robieniem . Mam
nadziej�, �e w póxniejszych latach poza robieniem poja-
wia�o si� te� mySlenie .
Mo�na znalex� wiele artyku�ów polemicznych lub apo-
logetycznych na temat Opus Dei, ale w �adnym z nich nie
znalaz�em nic, co mo�na by okreSli� mianem teologii .
MySl�, �e racj� ma Llu�s Duch, benedyktyn z Montserrat,
w swojej ksi��ce Esperan�a cristiana i esfor� hum�,
w której podkreSla, �e teologia polityczna Opus Dei opie-
ra si� na dychotomii pomi�dzy przyjació�mi a wrogami.
1
Historia oral del Opus Dei, Plaza & Jares (Espluges de Llobregat),
Barcelona, 1987.
207
Trzeba jednak pami�ta�, �e mySl teologiczna to nie wszy- Równie dobrym przyk�adem jest antykomunizm. Mo�-
stko ani w �yciu, ani w rzeczywistoSci. To, co powiem, na kwestionowa� racje moralne Hiszpanów, Europejczy-
jest wi�c podwójnie relatywne. ków, chrzeScijan i ludzi niewierz�cych, mo�na tym bar-
Zasygnalizowa�em ju� wy�ej drug� trudnoS�, miano- dziej, im bardziej byli okrutni, to jednak zawsze ko�czy
wicie wybitnie pragmatyczny charakter teologii Opus Dei si� samoofiar� . Purytanizm zawsze szkodzi sam sobie,
w pierwszych latach istnienia. W dalszej cz�Sci artyku�u niszczy sam siebie. Ograniczanie si� do krytykowania
skupi� si� na latach 1940-1966. Opus Dei niewiele ró�ni si� od rzucania kamieniami we
Kilka lat temu jad�em obiad z dwiema osobistoSciami w�asny dom.
ze Swiata akademickiego i politycznego. Podczas rozmowy JeSli uwa�amy, �e Dzie�o przyj�o i stosuje zasady an-
jeden z rozmówców zapyta� mnie, czy by�em cz�onkiem tychrzeScija�skie (wed�ug kryteriów chrzeScija�skich) lub
Opus Dei. Odpowiedzia�em, �e owszem i dorzuci�em kilka antyhumanistyczne (wed�ug kryteriów humanistycznych),
krytycznych s�ów pod adresem organizacji. Póxniej �a�o- samo ich wytykanie i pot�pianie nie spowoduje nic inne-
wa�em, �e wyrazi�em os�d tak jednoznaczny. Rzeczywi- go, jak ich umocnienie, a nawet wywy�szenie. PomySlmy [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl szamanka888.keep.pl
bardziej zbli�a� si� do Boga. Ten typ duchowoSci repre- Dei dziS jeszcze otwiera w Polsce nowe szko�y i przed-
zentowa�a przede wszystkim teologia moralna ostatnich szkola w celu werbowania dzieci. Mam nadziej�, �e publi-
trzech wieków oraz ascetyka, jakiej naucza si� od czasów kacja niniejszej ksi��ki zach�ci odpowiednie w�adze do
OSwiecenia. Wspó�czesna psychologia podchodzi jednak interwencji.
doS� sceptycznie do tego rodzaju duchowoSci, twierdz�c,
i� grozi ona niebezpiecze�stwem wewn�trznego rozdarcia
cz�owieka. Ten, kto identyfikuje si� z idea�ami, cz�sto t�u-
mi w sobie to, co tym idea�om nie odpowiada. Powoduje
to wewn�trzne rozdarcie cz�owieka i jego chorob�. Psy-
chologia nie ma zastrze�e� wzgl�dem duchowoSci nieau-
torytarnej, jak� praktykowali staro�ytni mnisi, poniewa�
jest dla niej oczywiste, i� cz�owiek jedynie poprzez szczere
samopoznanie b�dzie móg� odkry� swoj� w�asn� wewn�-
trzn� prawd�.1
Sobór Watyka�ski II zapocz�tkowa� refleksj� nad za-
sadnoSci� wielu praktyk religijnych, które by�y dotych-
czas powszechnie akceptowane i wykonywane. Zach�ci�
równie� do odSwie�enia i dostosowania �ycia zakonnego
(patrz dekret Perfectae caritatis z 28 paxdziernika 1965
r.). Mimo to dzisiaj, 40 lat póxniej, niektóre katolickie in-
stytucje wyznaniowe nadal k�ad� wielki nacisk na osobi-
sty wysi�ek i Slepe pos�usze�stwo wobec prze�o�onych.
Przypadek Opus Dei pokazuje, jak bardzo takie praktyki
s� niebezpieczne. Takie idea�y, jak �ycie w modlitwie,
1
Wydawnictwo WAM, Kraków 2005, s. 7.
200
Aneks
REGULAMIN OPUS DEI1
Madryt, 14 lutego 1941 roku
Czym jest Opus Dei? Cele i Srodki
Art. 1
1. Opus Dei jest katolickim stowarzyszeniem m�-
czyzn i kobiet, którzy, �yj�c w Swiecie, poszukuj� dosko-
na�oSci chrzeScija�skiej poprzez uSwi�cenie codziennej
pracy. Przekonani, �e cz�owiek zosta� stworzony, aby pra-
cowa� (Rdz 2, 15), cz�onkowie Opus Dei, równie� ci,
którzy ciesz� si� wysokim statusem materialnym i spo-
�ecznym, zobowi�zani s� do pracy zawodowej.
2. Chc�c osi�ga� przyj�te przez organizacj� nadprzyro-
dzone cele, cz�onkowie s� zobowi�zani: dba� o swoje �y-
cie wewn�trzne, modli� si� i poSwi�ca� zgodnie ze statu-
tem i duchem zatwierdzonym przez KoSció� Rwi�ty oraz
spe�nia� swoje obowi�zki zawodowe i spo�eczne z jak naj-
wi�ksz� prawoSci�.
Kategorie cz�onków
Art. 2
1. S� trzy kategorie cz�onków Opus Dei: cz�onkowie
wpisani, supernumerariusze i numerariusze.
1
Cf. Jes�s Ynfante, Opus Dei, wydawnictwo Grijalbo-Mandadori, 1996.
203
2. Cz�onkowie wpisani zobowi�zuj� si� do prowadze- wiadamia o zgonie innych cz�onków organizacji. Ci
nia rachunku sumienia oraz do codziennej, pó�godzinnej ostatni odprawiaj� modlitwy za zmar�ego wed�ug w�a-
modlitwy. snego uznania.
3. Supernumerariusze zobowi�zuj� si� do pe�nej godzi-
ny modlitwy dziennie. Przychody i wydatki
4. Numerariusze, poza pe�n� godzin� modlitwy, odpo- Art. 10
wiedzialni s� za zarz�dzanie Opus Dei. 1. Przychody Opus Dei pochodz� z darowizn cz�onków
Art. 3 organizacji.
1. Pod �adnym pozorem cz�onkami Opus Dei nie mo- 2. Rada nie mo�e pobiera� �adnej sumy z tego kapita�u.
g� by� ksi�a diecezjalni, zakonnicy ani siostry zakonne. 3. Gdyby roczne wydatki okaza�y si� mniejsze od
2. Podobnie, w �adnym przypadku i pod �adnym pre- wp�ywów, nadwy�ka b�dzie podarowana Ordynariuszowi
tekstem do Opus Dei nie b�d� przyj�ci ci, którzy ucz�- Diecezji, gdzie Opus Dei ma swoj� siedzib�.
szczali do seminarium duchownego lub szko�y apostol- 4. Opus Dei nie mo�e otrzymywa� spadków ani
skiej albo ci, którzy przeszli przez zakony, w tym równie� pod �adnym pozorem posiada� fundacji lub nierucho-
postulanci i nowicjusze. moSci.
3. Niemniej jednak, cz�onkowie Opus Dei, którzy
odb�d� studia koScielne i zostan� wySwi�ceni na kap�a- Siedziba
nów nie przestaj� by� cz�onkami Dzie�a. Art. 11
Opus Dei ma tylko jedn� siedzib� narodow�.
Cia�a zarz�dzaj�ce
(Nast�puje 5 artyku�ów mówi�cych o Zgromadzeniu Pokora zbiorowa
zbieraj�cym si� co 9 lat w celu demokratycznego wyboru Art. 12
5 cz�onków Rady. Rada spotyka si� co 3 miesi�ce i zajmu- 1. G�ówn� i definitywn� cech� charakterystyczn� Opus
je si� kwestiami finansowymi oraz mszami w intencji Dei jest zbiorowa pokora jego cz�onków.
zmar�ych cz�onków). 2. Aby ta pokora nie ucierpia�a:
1. Zabronione jest publikowanie wszelkich pism
Modlitwy za zmar�ych i pogrzeby lub ksi��ek jako oficjalnych wydawnictw Opus
Art. 9 Dei.
1. Cz�onkowie Opus Dei spisuj� formalny testament. 2. Zabrania si� cz�onkom noszenia jakiegokolwiek
Nale�y im si� jedynie skromna trumna, bez ostentacji. znaku rozpoznawczego.
2. Prezes Rady zamawia zwyczajowe msze grego- 3. Radzi si� cz�onkom, aby nie mówi� o Opus Dei
ria�skie natychmiast po otrzymaniu zawiadomienia z osobami z zewn�trz, bo Dzie�o, jako nadprzyro-
o Smierci któregoS z cz�onków Dzie�a. JednoczeSnie po- dzone, musi pozosta� ciche i dyskretne.
204 205
Rozwi�zanie Stanowisko teologa Raimona Panikkara
Art. 13
Gdyby Opus Dei uleg�o rozwi�zaniu, dobra, które po- Raimon Panikar jest teologiem i filozofem katalo�skim
zosta�yby w jego posiadaniu, by�yby przekazane Biskupo- pochodzenia hinduskiego. Urodzi� si� w 1918 r. Napisa�
wi Diecezji, w której Opus Dei ma swoj� siedzib�. ponad 40 ksi��ek. Jest jedn� z osób, które zapocz�tkowa-
�y dialog mi�dzyreligijny. Wiele lat naucza� w Indiach
i Stanach Zjednoczonych. W m�odoSci nale�a� do Opus
Dei i by� jednym z pierwszych numerariuszy wySwi�co-
nych na ksi�dza.
List z 8 wrzeSnia 1986 r.1
Poproszono mnie o napisanie artyku�u na temat teologii
Opus Dei. Nie jest to zadanie �atwe. Przed autorem stoj� dwie
g�ówne trudnoSci, nie licz�c nawet uporczywego nadu�ywa-
nia s�owa teologia : teologia zabawy, pracy, polityki...
Po pierwsze wi�c oddali�em si� od Opus Dei ju� ponad
20 lat temu i nie wykluczam, �e od tamtych czasów
w Dziele mog�a si� dokona� ewolucja mySli teologicznej.
Nie mo�na wszystkiego robi� na raz, a Opus Dei w swo-
ich pocz�tkach zajmowa�o si� w�aSnie robieniem . Mam
nadziej�, �e w póxniejszych latach poza robieniem poja-
wia�o si� te� mySlenie .
Mo�na znalex� wiele artyku�ów polemicznych lub apo-
logetycznych na temat Opus Dei, ale w �adnym z nich nie
znalaz�em nic, co mo�na by okreSli� mianem teologii .
MySl�, �e racj� ma Llu�s Duch, benedyktyn z Montserrat,
w swojej ksi��ce Esperan�a cristiana i esfor� hum�,
w której podkreSla, �e teologia polityczna Opus Dei opie-
ra si� na dychotomii pomi�dzy przyjació�mi a wrogami.
1
Historia oral del Opus Dei, Plaza & Jares (Espluges de Llobregat),
Barcelona, 1987.
207
Trzeba jednak pami�ta�, �e mySl teologiczna to nie wszy- Równie dobrym przyk�adem jest antykomunizm. Mo�-
stko ani w �yciu, ani w rzeczywistoSci. To, co powiem, na kwestionowa� racje moralne Hiszpanów, Europejczy-
jest wi�c podwójnie relatywne. ków, chrzeScijan i ludzi niewierz�cych, mo�na tym bar-
Zasygnalizowa�em ju� wy�ej drug� trudnoS�, miano- dziej, im bardziej byli okrutni, to jednak zawsze ko�czy
wicie wybitnie pragmatyczny charakter teologii Opus Dei si� samoofiar� . Purytanizm zawsze szkodzi sam sobie,
w pierwszych latach istnienia. W dalszej cz�Sci artyku�u niszczy sam siebie. Ograniczanie si� do krytykowania
skupi� si� na latach 1940-1966. Opus Dei niewiele ró�ni si� od rzucania kamieniami we
Kilka lat temu jad�em obiad z dwiema osobistoSciami w�asny dom.
ze Swiata akademickiego i politycznego. Podczas rozmowy JeSli uwa�amy, �e Dzie�o przyj�o i stosuje zasady an-
jeden z rozmówców zapyta� mnie, czy by�em cz�onkiem tychrzeScija�skie (wed�ug kryteriów chrzeScija�skich) lub
Opus Dei. Odpowiedzia�em, �e owszem i dorzuci�em kilka antyhumanistyczne (wed�ug kryteriów humanistycznych),
krytycznych s�ów pod adresem organizacji. Póxniej �a�o- samo ich wytykanie i pot�pianie nie spowoduje nic inne-
wa�em, �e wyrazi�em os�d tak jednoznaczny. Rzeczywi- go, jak ich umocnienie, a nawet wywy�szenie. PomySlmy [ Pobierz całość w formacie PDF ]
