[ Pobierz całość w formacie PDF ]
potwierdza zarejestrowany przez Ksenofonta (Hell. II 1,30) fakt, iż wieść o zwycięstwie Lysandra
w bitwie pod Aigospotamoi (w 405 roku p.n.e.) zawiózł do Sparty korsarz Teopompos z Miletu.
140
Sprzedawanie przez piratów na targach niewolników ludzi wolnych, schwytanych na ogra-
bionych okrętach handlowych, było dość częstym zjawiskiem por. S. Isager, M.H. Hansen, op.
cit., s. 33.
45
dla miasta, a pośród wielu przyczyn, które uczyniły ich takimi, była przede
wszystkim życzliwość wobec was, i to do tego stopnia, iż jeśliby oni bądz
któreś z ich dzieci znalazło się w niebezpieczeństwie lub nieszczęściu,
mogłoby liczyć na wasze współczucie. (142) Słusznie zatem [przypuszczam,
że] moglibyście ich pamiętać. Przecież i zasługi waszych przodków okazały się
wysoce przydatne dla całego waszego miasta. Gdy bowiem, mężowie, wasze
okręty zostały zniszczone, wielu, korzystając z bezmiaru nieszczęść, chciało
podbić nasze miasto. Tymczasem Lacedemończycy, mimo że byli wówczas
naszymi wrogami, postanowili oszczędzić miasto z powodu śmiałych dokonań tych
mężów141, którzy wywalczyli wolność dla całej Grecji. (143) Skoro zatem nasze
miasto (w sensie całej społeczności obywateli) zostało ocalone dzięki męstwu
waszych przodków, słuszne jest, jak sądzę, bym i ja zyskał ocalenie dzięki zaletom
moralnym moich przodków. Nadto, wśród tych mężnych dokonań, za sprawą których
ocalono nasze miasto, wcale nie mała część przypadła na dokonania moich przodków.
Z tych powodów, jak sądzę, mam prawo oczekiwać od was ocalenia, którego i wy
sami doznaliście od Greków. (144) Rozważcie zatem teraz, jakiego będziecie mieli
we mnie obywatela, jeśli mnie ocalicie. Najpierw byłem bogatym człowiekiem,
lecz z bogactwa, dobrze wiecie jak wielkiego, popadłem w skrajne ubóstwo i
niedostatek142. Nie stało się tak bynajmniej z mojej winy, lecz z powodu ogólnie
trudnej sytuacji, w jakiej znalazło się miasto. Następnie rozpocząłem zupełnie nowe
życie człowieka uczciwego, pracującego na swe utrzymanie siłą swych rąk i
umysłu. Dlatego jestem w stanie zrozumieć, co to znaczy być obywatelem takiego
miasta; wiem też, co znaczy być cudzoziemcem czy metojkiem w państwach
sąsiadujących z naszym. (145) Nauczyłem się również zachowywać rozsądek i
wydawać przemyślane decyzje. Nauczyłem się ponosić konsekwencje czyichś
błędów. Z wieloma ludzmi zawarłem familiarne znajomości, a z jeszcze
liczniejszymi wchodziłem w jakieś układy. Stąd się właśnie biorą moje wzajemne
związki gościnności i przyjaznie z licznymi królami, miastami i osobami
prywatnymi. Zatem jeśli mnie uniewinnicie, uzyskacie udział we wszystkich tych
związkach, z których będziecie mogli korzystać do woli, gdy tylko nadarzy się ku
temu okazja. (146) Sytuacja bowiem, mężowie, wygląda tak: jeśli mnie teraz
skażecie na śmierć, nie pozostawicie przy
141
Zburzenia Aten pragnęli wówczas najbardziej Koryntyjczycy i Tebańczycy. Wydaje się, iż
Sparta sprzeciwiła się zagładzie grodu Ateńczyków nie tyle z powodu specyficznego sentymentu,
na który powołuje się Andokides, ile raczej z obawy przed znacznym wzmocnieniem się Teb.
142
Majątek Andokidesa, jak i posiadłości innych hermokopidów, zostały w 415 roku p.n.e.
skonfiskowane przez państwo.
46
życiu ani jednego członka mojego rodu przepadnie on doszczętnie. Nie będzie
dla was żadną zniewagą, jeśli dom Andokidesa i Leogorasa przetrwa, zaś na pew-
no o wiele większą zniewagą było, gdy podczas mego wygnania dom ów zamiesz-
kiwał Kleofont143, wytwórca lir. Nikt z was kiedykolwiek, przechodząc koło na-
szego domu, nie był w stanie przypomnieć sobie, by jego właściciele wyrządzili
Kleofontowi jakąkolwiek krzywdę, czy to prywatnie, czy publicznie. (147) Prze-
cież mieszkańcy tego domu pełnili [w przeszłości] wiele strategii, postawili w wa-
szym imieniu liczne pomniki zwycięstwa nad wrogami, tak na lądzie, jak i na
morzu. Nadto sprawowali wiele innych urzędów oraz pełnili nadzór nad skarb-
cem publicznym, a nikt z nich nie dopuścił się sprzeniewierzenia. Ani my nie
zrobiliśmy wam niczego złego, ani wy nam. Nasz dom jest najstarszy w mieście
i zawsze stał otworem dla tych, którzy czegoś potrzebowali. Wśród członków mego
rodu nie ma nikogo, kto stając przed sądem kiedykolwiek dopraszałby się od was
łaski za dokonane dobrodziejstwa. (148) [Proszę was] zatem, chociaż moi przod-
kowie już nie żyją, nie zapominajcie o tym, co dla was zrobili. Przypominając zaś
sobie ich dokonania wyobrazcie sobie, że widzicie ich żywych z krwi i kości, gdy
proszą was o ocalenie mi życia. Kogóż bowiem miałbym tu sprowadzać, by błagał
w moi imieniu? Ojca? Przecież nie żyje. Może braci? Ależ ja nie mam żadnych
braci. To może dzieci? Cóż, żadne mi się jeszcze nie urodziło. (149) Zatem tylko
wy mi zostaliście, zamiast ojca, braci, czy dzieci; to u was będę szukał schronie-
nia, to do was będę kierował me prośby; to was będę błagał. I to wy sami z siebie
proście w moim imieniu o ocalenie. Zechciejcie zatem nie nadawać praw publicz-
nych mieszkańcom Tesalii czy Andros tylko z powodu braku obywateli, z drugiej
zaś strony nie skazujcie na śmierć tych, których powszechnie za obywateli się
uważa, a którzy powinni być mężami szlachetnymi i zapewne zechcą nimi być,
jeśli tylko będą mogli skorzystać z takiej sposobności. Przenigdy nie czyńcie tego.
Ponownie proszę was też o to, byście sami ocenili, jak się wam przysłużyłem. Bo
jeśli tylko wysłuchacie tej mojej prośby, nie będziecie chcieli pozbawić się dal-
szych ewentualnych przysług, które mógłbym wam w przyszłości oddać. Jeśli
jednak zaufacie moim wrogom, to gdybyście nawet w przyszłości mieli tego żało-
143
Skrajny demokrata, który doszedł do większego znaczenia po upadku rządów oligarchicz-
nych w 411 roku p.n.e. Wcześniej, w 415 roku p.n.e, usilnie nastawał na wygnanie hermokopidów
stąd też przypuszczalnie wrogość Andokidesa do niego. Po bitwie pod Kyzikos (w 410 roku
p.n.e.) przyczynił się do odrzucenia spartańskich propozycji pokojowych. W czasie oblężenia Aten [ Pobierz całość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl szamanka888.keep.pl
potwierdza zarejestrowany przez Ksenofonta (Hell. II 1,30) fakt, iż wieść o zwycięstwie Lysandra
w bitwie pod Aigospotamoi (w 405 roku p.n.e.) zawiózł do Sparty korsarz Teopompos z Miletu.
140
Sprzedawanie przez piratów na targach niewolników ludzi wolnych, schwytanych na ogra-
bionych okrętach handlowych, było dość częstym zjawiskiem por. S. Isager, M.H. Hansen, op.
cit., s. 33.
45
dla miasta, a pośród wielu przyczyn, które uczyniły ich takimi, była przede
wszystkim życzliwość wobec was, i to do tego stopnia, iż jeśliby oni bądz
któreś z ich dzieci znalazło się w niebezpieczeństwie lub nieszczęściu,
mogłoby liczyć na wasze współczucie. (142) Słusznie zatem [przypuszczam,
że] moglibyście ich pamiętać. Przecież i zasługi waszych przodków okazały się
wysoce przydatne dla całego waszego miasta. Gdy bowiem, mężowie, wasze
okręty zostały zniszczone, wielu, korzystając z bezmiaru nieszczęść, chciało
podbić nasze miasto. Tymczasem Lacedemończycy, mimo że byli wówczas
naszymi wrogami, postanowili oszczędzić miasto z powodu śmiałych dokonań tych
mężów141, którzy wywalczyli wolność dla całej Grecji. (143) Skoro zatem nasze
miasto (w sensie całej społeczności obywateli) zostało ocalone dzięki męstwu
waszych przodków, słuszne jest, jak sądzę, bym i ja zyskał ocalenie dzięki zaletom
moralnym moich przodków. Nadto, wśród tych mężnych dokonań, za sprawą których
ocalono nasze miasto, wcale nie mała część przypadła na dokonania moich przodków.
Z tych powodów, jak sądzę, mam prawo oczekiwać od was ocalenia, którego i wy
sami doznaliście od Greków. (144) Rozważcie zatem teraz, jakiego będziecie mieli
we mnie obywatela, jeśli mnie ocalicie. Najpierw byłem bogatym człowiekiem,
lecz z bogactwa, dobrze wiecie jak wielkiego, popadłem w skrajne ubóstwo i
niedostatek142. Nie stało się tak bynajmniej z mojej winy, lecz z powodu ogólnie
trudnej sytuacji, w jakiej znalazło się miasto. Następnie rozpocząłem zupełnie nowe
życie człowieka uczciwego, pracującego na swe utrzymanie siłą swych rąk i
umysłu. Dlatego jestem w stanie zrozumieć, co to znaczy być obywatelem takiego
miasta; wiem też, co znaczy być cudzoziemcem czy metojkiem w państwach
sąsiadujących z naszym. (145) Nauczyłem się również zachowywać rozsądek i
wydawać przemyślane decyzje. Nauczyłem się ponosić konsekwencje czyichś
błędów. Z wieloma ludzmi zawarłem familiarne znajomości, a z jeszcze
liczniejszymi wchodziłem w jakieś układy. Stąd się właśnie biorą moje wzajemne
związki gościnności i przyjaznie z licznymi królami, miastami i osobami
prywatnymi. Zatem jeśli mnie uniewinnicie, uzyskacie udział we wszystkich tych
związkach, z których będziecie mogli korzystać do woli, gdy tylko nadarzy się ku
temu okazja. (146) Sytuacja bowiem, mężowie, wygląda tak: jeśli mnie teraz
skażecie na śmierć, nie pozostawicie przy
141
Zburzenia Aten pragnęli wówczas najbardziej Koryntyjczycy i Tebańczycy. Wydaje się, iż
Sparta sprzeciwiła się zagładzie grodu Ateńczyków nie tyle z powodu specyficznego sentymentu,
na który powołuje się Andokides, ile raczej z obawy przed znacznym wzmocnieniem się Teb.
142
Majątek Andokidesa, jak i posiadłości innych hermokopidów, zostały w 415 roku p.n.e.
skonfiskowane przez państwo.
46
życiu ani jednego członka mojego rodu przepadnie on doszczętnie. Nie będzie
dla was żadną zniewagą, jeśli dom Andokidesa i Leogorasa przetrwa, zaś na pew-
no o wiele większą zniewagą było, gdy podczas mego wygnania dom ów zamiesz-
kiwał Kleofont143, wytwórca lir. Nikt z was kiedykolwiek, przechodząc koło na-
szego domu, nie był w stanie przypomnieć sobie, by jego właściciele wyrządzili
Kleofontowi jakąkolwiek krzywdę, czy to prywatnie, czy publicznie. (147) Prze-
cież mieszkańcy tego domu pełnili [w przeszłości] wiele strategii, postawili w wa-
szym imieniu liczne pomniki zwycięstwa nad wrogami, tak na lądzie, jak i na
morzu. Nadto sprawowali wiele innych urzędów oraz pełnili nadzór nad skarb-
cem publicznym, a nikt z nich nie dopuścił się sprzeniewierzenia. Ani my nie
zrobiliśmy wam niczego złego, ani wy nam. Nasz dom jest najstarszy w mieście
i zawsze stał otworem dla tych, którzy czegoś potrzebowali. Wśród członków mego
rodu nie ma nikogo, kto stając przed sądem kiedykolwiek dopraszałby się od was
łaski za dokonane dobrodziejstwa. (148) [Proszę was] zatem, chociaż moi przod-
kowie już nie żyją, nie zapominajcie o tym, co dla was zrobili. Przypominając zaś
sobie ich dokonania wyobrazcie sobie, że widzicie ich żywych z krwi i kości, gdy
proszą was o ocalenie mi życia. Kogóż bowiem miałbym tu sprowadzać, by błagał
w moi imieniu? Ojca? Przecież nie żyje. Może braci? Ależ ja nie mam żadnych
braci. To może dzieci? Cóż, żadne mi się jeszcze nie urodziło. (149) Zatem tylko
wy mi zostaliście, zamiast ojca, braci, czy dzieci; to u was będę szukał schronie-
nia, to do was będę kierował me prośby; to was będę błagał. I to wy sami z siebie
proście w moim imieniu o ocalenie. Zechciejcie zatem nie nadawać praw publicz-
nych mieszkańcom Tesalii czy Andros tylko z powodu braku obywateli, z drugiej
zaś strony nie skazujcie na śmierć tych, których powszechnie za obywateli się
uważa, a którzy powinni być mężami szlachetnymi i zapewne zechcą nimi być,
jeśli tylko będą mogli skorzystać z takiej sposobności. Przenigdy nie czyńcie tego.
Ponownie proszę was też o to, byście sami ocenili, jak się wam przysłużyłem. Bo
jeśli tylko wysłuchacie tej mojej prośby, nie będziecie chcieli pozbawić się dal-
szych ewentualnych przysług, które mógłbym wam w przyszłości oddać. Jeśli
jednak zaufacie moim wrogom, to gdybyście nawet w przyszłości mieli tego żało-
143
Skrajny demokrata, który doszedł do większego znaczenia po upadku rządów oligarchicz-
nych w 411 roku p.n.e. Wcześniej, w 415 roku p.n.e, usilnie nastawał na wygnanie hermokopidów
stąd też przypuszczalnie wrogość Andokidesa do niego. Po bitwie pod Kyzikos (w 410 roku
p.n.e.) przyczynił się do odrzucenia spartańskich propozycji pokojowych. W czasie oblężenia Aten [ Pobierz całość w formacie PDF ]