[ Pobierz całość w formacie PDF ]
bardziej zbli¿aæ siê do Boga. Ten typ duchowoSci repre- Dei dziS jeszcze otwiera w Polsce nowe szko³y i przed-
zentowa³a przede wszystkim teologia moralna ostatnich szkola w celu werbowania dzieci. Mam nadziejê, ¿e publi-
trzech wieków oraz ascetyka, jakiej naucza siê od czasów kacja niniejszej ksi¹¿ki zachêci odpowiednie w³adze do
OSwiecenia. Wspó³czesna psychologia podchodzi jednak interwencji.
doSæ sceptycznie do tego rodzaju duchowoSci, twierdz¹c,
i¿ grozi ona niebezpieczeñstwem wewnêtrznego rozdarcia
cz³owieka. Ten, kto identyfikuje siê z idea³ami, czêsto t³u-
mi w sobie to, co tym idea³om nie odpowiada. Powoduje
to wewnêtrzne rozdarcie cz³owieka i jego chorobê. Psy-
chologia nie ma zastrze¿eñ wzglêdem duchowoSci nieau-
torytarnej, jak¹ praktykowali staro¿ytni mnisi, poniewa¿
jest dla niej oczywiste, i¿ cz³owiek jedynie poprzez szczere
samopoznanie bêdzie móg³ odkryæ swoj¹ w³asn¹ wewnê-
trzn¹ prawdê.1
Sobór Watykañski II zapocz¹tkowa³ refleksjê nad za-
sadnoSci¹ wielu praktyk religijnych, które by³y dotych-
czas powszechnie akceptowane i wykonywane. Zachêci³
równie¿ do odSwie¿enia i dostosowania ¿ycia zakonnego
(patrz dekret Perfectae caritatis z 28 paxdziernika 1965
r.). Mimo to dzisiaj, 40 lat póxniej, niektóre katolickie in-
stytucje wyznaniowe nadal k³ad¹ wielki nacisk na osobi-
sty wysi³ek i Slepe pos³uszeñstwo wobec prze³o¿onych.
Przypadek Opus Dei pokazuje, jak bardzo takie praktyki
s¹ niebezpieczne. Takie idea³y, jak ¿ycie w modlitwie,
1
Wydawnictwo WAM, Kraków 2005, s. 7.
200
Aneks
REGULAMIN OPUS DEI1
Madryt, 14 lutego 1941 roku
Czym jest Opus Dei? Cele i Srodki
Art. 1
1. Opus Dei jest katolickim stowarzyszeniem mê¿-
czyzn i kobiet, którzy, ¿yj¹c w Swiecie, poszukuj¹ dosko-
na³oSci chrzeScijañskiej poprzez uSwiêcenie codziennej
pracy. Przekonani, ¿e cz³owiek zosta³ stworzony, aby pra-
cowa³ (Rdz 2, 15), cz³onkowie Opus Dei, równie¿ ci,
którzy ciesz¹ siê wysokim statusem materialnym i spo-
³ecznym, zobowi¹zani s¹ do pracy zawodowej.
2. Chc¹c osi¹gaæ przyjête przez organizacjê nadprzyro-
dzone cele, cz³onkowie s¹ zobowi¹zani: dbaæ o swoje ¿y-
cie wewnêtrzne, modliæ siê i poSwiêcaæ zgodnie ze statu-
tem i duchem zatwierdzonym przez KoSció³ Rwiêty oraz
spe³niaæ swoje obowi¹zki zawodowe i spo³eczne z jak naj-
wiêksz¹ prawoSci¹.
Kategorie cz³onków
Art. 2
1. S¹ trzy kategorie cz³onków Opus Dei: cz³onkowie
wpisani, supernumerariusze i numerariusze.
1
Cf. Jesús Ynfante, Opus Dei, wydawnictwo Grijalbo-Mandadori, 1996.
203
2. Cz³onkowie wpisani zobowi¹zuj¹ siê do prowadze- wiadamia o zgonie innych cz³onków organizacji. Ci
nia rachunku sumienia oraz do codziennej, pó³godzinnej ostatni odprawiaj¹ modlitwy za zmar³ego wed³ug w³a-
modlitwy. snego uznania.
3. Supernumerariusze zobowi¹zuj¹ siê do pe³nej godzi-
ny modlitwy dziennie. Przychody i wydatki
4. Numerariusze, poza pe³n¹ godzin¹ modlitwy, odpo- Art. 10
wiedzialni s¹ za zarz¹dzanie Opus Dei. 1. Przychody Opus Dei pochodz¹ z darowizn cz³onków
Art. 3 organizacji.
1. Pod ¿adnym pozorem cz³onkami Opus Dei nie mo- 2. Rada nie mo¿e pobieraæ ¿adnej sumy z tego kapita³u.
g¹ byæ ksiê¿a diecezjalni, zakonnicy ani siostry zakonne. 3. Gdyby roczne wydatki okaza³y siê mniejsze od
2. Podobnie, w ¿adnym przypadku i pod ¿adnym pre- wp³ywów, nadwy¿ka bêdzie podarowana Ordynariuszowi
tekstem do Opus Dei nie bêd¹ przyjêci ci, którzy uczê- Diecezji, gdzie Opus Dei ma swoj¹ siedzibê.
szczali do seminarium duchownego lub szko³y apostol- 4. Opus Dei nie mo¿e otrzymywaæ spadków ani
skiej albo ci, którzy przeszli przez zakony, w tym równie¿ pod ¿adnym pozorem posiadaæ fundacji lub nierucho-
postulanci i nowicjusze. moSci.
3. Niemniej jednak, cz³onkowie Opus Dei, którzy
odbêd¹ studia koScielne i zostan¹ wySwiêceni na kap³a- Siedziba
nów nie przestaj¹ byæ cz³onkami Dzie³a. Art. 11
Opus Dei ma tylko jedn¹ siedzibê narodow¹.
Cia³a zarz¹dzaj¹ce
(Nastêpuje 5 artyku³Ã³w mówi¹cych o Zgromadzeniu Pokora zbiorowa
zbieraj¹cym siê co 9 lat w celu demokratycznego wyboru Art. 12
5 cz³onków Rady. Rada spotyka siê co 3 miesi¹ce i zajmu- 1. G³Ã³wn¹ i definitywn¹ cech¹ charakterystyczn¹ Opus
je siê kwestiami finansowymi oraz mszami w intencji Dei jest zbiorowa pokora jego cz³onków.
zmar³ych cz³onków). 2. Aby ta pokora nie ucierpia³a:
1. Zabronione jest publikowanie wszelkich pism
Modlitwy za zmar³ych i pogrzeby lub ksi¹¿ek jako oficjalnych wydawnictw Opus
Art. 9 Dei.
1. Cz³onkowie Opus Dei spisuj¹ formalny testament. 2. Zabrania siê cz³onkom noszenia jakiegokolwiek
Nale¿y im siê jedynie skromna trumna, bez ostentacji. znaku rozpoznawczego.
2. Prezes Rady zamawia zwyczajowe msze grego- 3. Radzi siê cz³onkom, aby nie mówiæ o Opus Dei
riañskie natychmiast po otrzymaniu zawiadomienia z osobami z zewn¹trz, bo Dzie³o, jako nadprzyro-
o Smierci któregoS z cz³onków Dzie³a. JednoczeSnie po- dzone, musi pozostaæ ciche i dyskretne.
204 205
Rozwi¹zanie Stanowisko teologa Raimona Panikkara
Art. 13
Gdyby Opus Dei uleg³o rozwi¹zaniu, dobra, które po- Raimon Panikar jest teologiem i filozofem kataloñskim
zosta³yby w jego posiadaniu, by³yby przekazane Biskupo- pochodzenia hinduskiego. Urodzi³ siê w 1918 r. Napisa³
wi Diecezji, w której Opus Dei ma swoj¹ siedzibê. ponad 40 ksi¹¿ek. Jest jedn¹ z osób, które zapocz¹tkowa-
³y dialog miêdzyreligijny. Wiele lat naucza³ w Indiach
i Stanach Zjednoczonych. W m³odoSci nale¿a³ do Opus
Dei i by³ jednym z pierwszych numerariuszy wySwiêco-
nych na ksiêdza.
List z 8 wrzeSnia 1986 r.1
Poproszono mnie o napisanie artyku³u na temat teologii
Opus Dei. Nie jest to zadanie ³atwe. Przed autorem stoj¹ dwie
g³Ã³wne trudnoSci, nie licz¹c nawet uporczywego nadu¿ywa-
nia s³owa teologia : teologia zabawy, pracy, polityki...
Po pierwsze wiêc oddali³em siê od Opus Dei ju¿ ponad
20 lat temu i nie wykluczam, ¿e od tamtych czasów
w Dziele mog³a siê dokonaæ ewolucja mySli teologicznej.
Nie mo¿na wszystkiego robiæ na raz, a Opus Dei w swo-
ich pocz¹tkach zajmowa³o siê w³aSnie robieniem . Mam
nadziejê, ¿e w póxniejszych latach poza robieniem poja-
wia³o siê te¿ mySlenie .
Mo¿na znalexæ wiele artyku³Ã³w polemicznych lub apo-
logetycznych na temat Opus Dei, ale w ¿adnym z nich nie
znalaz³em nic, co mo¿na by okreSliæ mianem teologii .
MySlê, ¿e racjê ma Lluís Duch, benedyktyn z Montserrat,
w swojej ksi¹¿ce Esperança cristiana i esforç humá,
w której podkreSla, ¿e teologia polityczna Opus Dei opie-
ra siê na dychotomii pomiêdzy przyjació³mi a wrogami.
1
Historia oral del Opus Dei, Plaza & Jares (Espluges de Llobregat),
Barcelona, 1987.
207
Trzeba jednak pamiêtaæ, ¿e mySl teologiczna to nie wszy- Równie dobrym przyk³adem jest antykomunizm. Mo¿-
stko ani w ¿yciu, ani w rzeczywistoSci. To, co powiem, na kwestionowaæ racje moralne Hiszpanów, Europejczy-
jest wiêc podwójnie relatywne. ków, chrzeScijan i ludzi niewierz¹cych, mo¿na tym bar-
Zasygnalizowa³em ju¿ wy¿ej drug¹ trudnoSæ, miano- dziej, im bardziej byli okrutni, to jednak zawsze koñczy
wicie wybitnie pragmatyczny charakter teologii Opus Dei siê samoofiar¹ . Purytanizm zawsze szkodzi sam sobie,
w pierwszych latach istnienia. W dalszej czêSci artyku³u niszczy sam siebie. Ograniczanie siê do krytykowania
skupiê siê na latach 1940-1966. Opus Dei niewiele ró¿ni siê od rzucania kamieniami we
Kilka lat temu jad³em obiad z dwiema osobistoSciami w³asny dom.
ze Swiata akademickiego i politycznego. Podczas rozmowy JeSli uwa¿amy, ¿e Dzie³o przyjê³o i stosuje zasady an-
jeden z rozmówców zapyta³ mnie, czy by³em cz³onkiem tychrzeScijañskie (wed³ug kryteriów chrzeScijañskich) lub
Opus Dei. Odpowiedzia³em, ¿e owszem i dorzuci³em kilka antyhumanistyczne (wed³ug kryteriów humanistycznych),
krytycznych s³Ã³w pod adresem organizacji. Póxniej ¿a³o- samo ich wytykanie i potêpianie nie spowoduje nic inne-
wa³em, ¿e wyrazi³em os¹d tak jednoznaczny. Rzeczywi- go, jak ich umocnienie, a nawet wywy¿szenie. PomySlmy [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]
zanotowane.pl doc.pisz.pl pdf.pisz.pl szamanka888.keep.pl
bardziej zbli¿aæ siê do Boga. Ten typ duchowoSci repre- Dei dziS jeszcze otwiera w Polsce nowe szko³y i przed-
zentowa³a przede wszystkim teologia moralna ostatnich szkola w celu werbowania dzieci. Mam nadziejê, ¿e publi-
trzech wieków oraz ascetyka, jakiej naucza siê od czasów kacja niniejszej ksi¹¿ki zachêci odpowiednie w³adze do
OSwiecenia. Wspó³czesna psychologia podchodzi jednak interwencji.
doSæ sceptycznie do tego rodzaju duchowoSci, twierdz¹c,
i¿ grozi ona niebezpieczeñstwem wewnêtrznego rozdarcia
cz³owieka. Ten, kto identyfikuje siê z idea³ami, czêsto t³u-
mi w sobie to, co tym idea³om nie odpowiada. Powoduje
to wewnêtrzne rozdarcie cz³owieka i jego chorobê. Psy-
chologia nie ma zastrze¿eñ wzglêdem duchowoSci nieau-
torytarnej, jak¹ praktykowali staro¿ytni mnisi, poniewa¿
jest dla niej oczywiste, i¿ cz³owiek jedynie poprzez szczere
samopoznanie bêdzie móg³ odkryæ swoj¹ w³asn¹ wewnê-
trzn¹ prawdê.1
Sobór Watykañski II zapocz¹tkowa³ refleksjê nad za-
sadnoSci¹ wielu praktyk religijnych, które by³y dotych-
czas powszechnie akceptowane i wykonywane. Zachêci³
równie¿ do odSwie¿enia i dostosowania ¿ycia zakonnego
(patrz dekret Perfectae caritatis z 28 paxdziernika 1965
r.). Mimo to dzisiaj, 40 lat póxniej, niektóre katolickie in-
stytucje wyznaniowe nadal k³ad¹ wielki nacisk na osobi-
sty wysi³ek i Slepe pos³uszeñstwo wobec prze³o¿onych.
Przypadek Opus Dei pokazuje, jak bardzo takie praktyki
s¹ niebezpieczne. Takie idea³y, jak ¿ycie w modlitwie,
1
Wydawnictwo WAM, Kraków 2005, s. 7.
200
Aneks
REGULAMIN OPUS DEI1
Madryt, 14 lutego 1941 roku
Czym jest Opus Dei? Cele i Srodki
Art. 1
1. Opus Dei jest katolickim stowarzyszeniem mê¿-
czyzn i kobiet, którzy, ¿yj¹c w Swiecie, poszukuj¹ dosko-
na³oSci chrzeScijañskiej poprzez uSwiêcenie codziennej
pracy. Przekonani, ¿e cz³owiek zosta³ stworzony, aby pra-
cowa³ (Rdz 2, 15), cz³onkowie Opus Dei, równie¿ ci,
którzy ciesz¹ siê wysokim statusem materialnym i spo-
³ecznym, zobowi¹zani s¹ do pracy zawodowej.
2. Chc¹c osi¹gaæ przyjête przez organizacjê nadprzyro-
dzone cele, cz³onkowie s¹ zobowi¹zani: dbaæ o swoje ¿y-
cie wewnêtrzne, modliæ siê i poSwiêcaæ zgodnie ze statu-
tem i duchem zatwierdzonym przez KoSció³ Rwiêty oraz
spe³niaæ swoje obowi¹zki zawodowe i spo³eczne z jak naj-
wiêksz¹ prawoSci¹.
Kategorie cz³onków
Art. 2
1. S¹ trzy kategorie cz³onków Opus Dei: cz³onkowie
wpisani, supernumerariusze i numerariusze.
1
Cf. Jesús Ynfante, Opus Dei, wydawnictwo Grijalbo-Mandadori, 1996.
203
2. Cz³onkowie wpisani zobowi¹zuj¹ siê do prowadze- wiadamia o zgonie innych cz³onków organizacji. Ci
nia rachunku sumienia oraz do codziennej, pó³godzinnej ostatni odprawiaj¹ modlitwy za zmar³ego wed³ug w³a-
modlitwy. snego uznania.
3. Supernumerariusze zobowi¹zuj¹ siê do pe³nej godzi-
ny modlitwy dziennie. Przychody i wydatki
4. Numerariusze, poza pe³n¹ godzin¹ modlitwy, odpo- Art. 10
wiedzialni s¹ za zarz¹dzanie Opus Dei. 1. Przychody Opus Dei pochodz¹ z darowizn cz³onków
Art. 3 organizacji.
1. Pod ¿adnym pozorem cz³onkami Opus Dei nie mo- 2. Rada nie mo¿e pobieraæ ¿adnej sumy z tego kapita³u.
g¹ byæ ksiê¿a diecezjalni, zakonnicy ani siostry zakonne. 3. Gdyby roczne wydatki okaza³y siê mniejsze od
2. Podobnie, w ¿adnym przypadku i pod ¿adnym pre- wp³ywów, nadwy¿ka bêdzie podarowana Ordynariuszowi
tekstem do Opus Dei nie bêd¹ przyjêci ci, którzy uczê- Diecezji, gdzie Opus Dei ma swoj¹ siedzibê.
szczali do seminarium duchownego lub szko³y apostol- 4. Opus Dei nie mo¿e otrzymywaæ spadków ani
skiej albo ci, którzy przeszli przez zakony, w tym równie¿ pod ¿adnym pozorem posiadaæ fundacji lub nierucho-
postulanci i nowicjusze. moSci.
3. Niemniej jednak, cz³onkowie Opus Dei, którzy
odbêd¹ studia koScielne i zostan¹ wySwiêceni na kap³a- Siedziba
nów nie przestaj¹ byæ cz³onkami Dzie³a. Art. 11
Opus Dei ma tylko jedn¹ siedzibê narodow¹.
Cia³a zarz¹dzaj¹ce
(Nastêpuje 5 artyku³Ã³w mówi¹cych o Zgromadzeniu Pokora zbiorowa
zbieraj¹cym siê co 9 lat w celu demokratycznego wyboru Art. 12
5 cz³onków Rady. Rada spotyka siê co 3 miesi¹ce i zajmu- 1. G³Ã³wn¹ i definitywn¹ cech¹ charakterystyczn¹ Opus
je siê kwestiami finansowymi oraz mszami w intencji Dei jest zbiorowa pokora jego cz³onków.
zmar³ych cz³onków). 2. Aby ta pokora nie ucierpia³a:
1. Zabronione jest publikowanie wszelkich pism
Modlitwy za zmar³ych i pogrzeby lub ksi¹¿ek jako oficjalnych wydawnictw Opus
Art. 9 Dei.
1. Cz³onkowie Opus Dei spisuj¹ formalny testament. 2. Zabrania siê cz³onkom noszenia jakiegokolwiek
Nale¿y im siê jedynie skromna trumna, bez ostentacji. znaku rozpoznawczego.
2. Prezes Rady zamawia zwyczajowe msze grego- 3. Radzi siê cz³onkom, aby nie mówiæ o Opus Dei
riañskie natychmiast po otrzymaniu zawiadomienia z osobami z zewn¹trz, bo Dzie³o, jako nadprzyro-
o Smierci któregoS z cz³onków Dzie³a. JednoczeSnie po- dzone, musi pozostaæ ciche i dyskretne.
204 205
Rozwi¹zanie Stanowisko teologa Raimona Panikkara
Art. 13
Gdyby Opus Dei uleg³o rozwi¹zaniu, dobra, które po- Raimon Panikar jest teologiem i filozofem kataloñskim
zosta³yby w jego posiadaniu, by³yby przekazane Biskupo- pochodzenia hinduskiego. Urodzi³ siê w 1918 r. Napisa³
wi Diecezji, w której Opus Dei ma swoj¹ siedzibê. ponad 40 ksi¹¿ek. Jest jedn¹ z osób, które zapocz¹tkowa-
³y dialog miêdzyreligijny. Wiele lat naucza³ w Indiach
i Stanach Zjednoczonych. W m³odoSci nale¿a³ do Opus
Dei i by³ jednym z pierwszych numerariuszy wySwiêco-
nych na ksiêdza.
List z 8 wrzeSnia 1986 r.1
Poproszono mnie o napisanie artyku³u na temat teologii
Opus Dei. Nie jest to zadanie ³atwe. Przed autorem stoj¹ dwie
g³Ã³wne trudnoSci, nie licz¹c nawet uporczywego nadu¿ywa-
nia s³owa teologia : teologia zabawy, pracy, polityki...
Po pierwsze wiêc oddali³em siê od Opus Dei ju¿ ponad
20 lat temu i nie wykluczam, ¿e od tamtych czasów
w Dziele mog³a siê dokonaæ ewolucja mySli teologicznej.
Nie mo¿na wszystkiego robiæ na raz, a Opus Dei w swo-
ich pocz¹tkach zajmowa³o siê w³aSnie robieniem . Mam
nadziejê, ¿e w póxniejszych latach poza robieniem poja-
wia³o siê te¿ mySlenie .
Mo¿na znalexæ wiele artyku³Ã³w polemicznych lub apo-
logetycznych na temat Opus Dei, ale w ¿adnym z nich nie
znalaz³em nic, co mo¿na by okreSliæ mianem teologii .
MySlê, ¿e racjê ma Lluís Duch, benedyktyn z Montserrat,
w swojej ksi¹¿ce Esperança cristiana i esforç humá,
w której podkreSla, ¿e teologia polityczna Opus Dei opie-
ra siê na dychotomii pomiêdzy przyjació³mi a wrogami.
1
Historia oral del Opus Dei, Plaza & Jares (Espluges de Llobregat),
Barcelona, 1987.
207
Trzeba jednak pamiêtaæ, ¿e mySl teologiczna to nie wszy- Równie dobrym przyk³adem jest antykomunizm. Mo¿-
stko ani w ¿yciu, ani w rzeczywistoSci. To, co powiem, na kwestionowaæ racje moralne Hiszpanów, Europejczy-
jest wiêc podwójnie relatywne. ków, chrzeScijan i ludzi niewierz¹cych, mo¿na tym bar-
Zasygnalizowa³em ju¿ wy¿ej drug¹ trudnoSæ, miano- dziej, im bardziej byli okrutni, to jednak zawsze koñczy
wicie wybitnie pragmatyczny charakter teologii Opus Dei siê samoofiar¹ . Purytanizm zawsze szkodzi sam sobie,
w pierwszych latach istnienia. W dalszej czêSci artyku³u niszczy sam siebie. Ograniczanie siê do krytykowania
skupiê siê na latach 1940-1966. Opus Dei niewiele ró¿ni siê od rzucania kamieniami we
Kilka lat temu jad³em obiad z dwiema osobistoSciami w³asny dom.
ze Swiata akademickiego i politycznego. Podczas rozmowy JeSli uwa¿amy, ¿e Dzie³o przyjê³o i stosuje zasady an-
jeden z rozmówców zapyta³ mnie, czy by³em cz³onkiem tychrzeScijañskie (wed³ug kryteriów chrzeScijañskich) lub
Opus Dei. Odpowiedzia³em, ¿e owszem i dorzuci³em kilka antyhumanistyczne (wed³ug kryteriów humanistycznych),
krytycznych s³Ã³w pod adresem organizacji. Póxniej ¿a³o- samo ich wytykanie i potêpianie nie spowoduje nic inne-
wa³em, ¿e wyrazi³em os¹d tak jednoznaczny. Rzeczywi- go, jak ich umocnienie, a nawet wywy¿szenie. PomySlmy [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]